Viyana Çevresi’nin Tarihi
Viyana Çevresi’nin tam anlamýyla kuruluþu, Moritz Schlick’in 1922’de Viyana’ya gelmesiyle baþlar. Etrafýnda toplanan bir grup filozofla beraber, 1928’de yaptýklarý kuruluþ toplantýsýnda Schlick, Verein Ernst Mach (Ernst Mach Topluluðu)’ýn baþkaný olmayý kabul eder. Fakat o güne dek orada herhangi bir düþünsel etkinliðin gerçekleþmediðini söylemek yanlýþ olur, bilim felsefesi ve epistemoloji üzerine toplantýlar, 1907’ye kadar geri götürülebilir.
Toplantýlarýn baþlatýcýsý olan Philipp Frank, Hans Hahn ve Otto Neurath, ayný zamanda Schlick’in Viyana’ya gelmesini saðlamýþlardýr. Viyana Çevresi’nin üyeleri arasýnda yukarýda sayýlan isimlerin yaný sýra Rudolf Carnap, Herbert Feigl, Kurt Gödel, Viktor Kraft, Friedrich Waismann da vardýr; ayrýca Karl Popper’ýn ve Hans Kelsen’in de Viyana Çevresi ile baðlantýda olduðu bilinmektedir.
Yapýlan toplantýlarda sýkça Ludwig Wittgenstein’ýn Tractatus adlý eseri tartýþýlýr ve Wittgenstein, Schlick, Waismann ve Carnap’ýn sýkça bir araya geldiði bilinmektedir. 1929’da Harnap, Neurath ve Carnap, Çevre’nin manifestosunu yayýnlar: Wissenschaftliche Weltauffassung. Der Wiener Kreis (Bilimsel Dünya Görüþü. Viyana Çevresi)
Viyana Çevresi kendi içerisinde yaptýðý toplantýlarýn yaný sýra, mantýksal pozitivizmdeki yeni düþüncelerin ifade edilmesi için olanak saðlamasýyla da öne çýkar. Berlin Çevresi ile birlikte epistemoloji ve bilim felsefesi ile ilgili pek çok kongre düzenlerler. 1935’te Paris’te yapýlan ilk bilim felsefesi kongresi öncesinde Prag (1929, 1934) ve Könisberg’de (1930) iki hazýrlýk kongresi düzenler. Ardýndan kuantum fiziði ve nedenselliði konu alan Kopenhag kongresi (1936), sonrasýnda Paris (1937), Cambrigde (1939). 1930’da Könisberg’de düzenlenen kongrenin, Gödel’in birinci derece mantýðýn tamamlanmýþlýðý ve aritmetiðin eksikliðini kanýtladýðý duyurusu yapmasý sebebiyle önemi büyüktür.
Viyana Çevresi’nin etkinlikleri sadece kongrelerle sýnýrlý kalmamýþtýr. 1928’den 1936’ya kadar Schlick ve Frank’ýn editörlüðünde Schriften zur wissenschaftlichen Weltauffassung (Bilimsel Dünya Görüþü Üzerine Yazýlar) baþlýðýyla on kitap yayýnlamýþlardýr. Bu eserler arasýnda sadece kendi üyelerinin kitaplarý deðil, önde gelen eleþtirmenlerinden biri olan Popper’ýn ilk kitabý da bulunmaktadýr. Neurath editörlüðünde giriþ niteliðinde metinler içeren bir seri olan Einheitswissenschaft altýnda da yedi kitap yayýnlarlar.
1930’da Berlin Çevresi ile birlikte Annalen der Philosophie dergisini alýrlar ve Carnap ve Heins Reichenbach editörlüðünde, adýný Erkenntnis olarak deðiþtirip 1940’a kadar bu dergi aracýlýðýyla makaleler, tartýþmalar, kongrelerin ve konferanslarýn çeþitli metinlerini yayýnlarlar. 1938 civarý yayýn aktiviteleri Neurath editörlüðünde, Zur Enzyklopädie der Einheitswissenschaft adlý dergiye odaklanmýþtýr. 1970’e kadar toplamda 20 monograf yayýnlanmýþtýr. Thomas Kuhn’un Bilimsel Devrimlerin Yapýsý adlý eseri de bunlardan biridir.
Aðaç þeklinde
