ForumAdasi.Com - Cumhuriyetin İlanının Sonuçları

[Only registered and activated users can see links. Click Here To Register...]

Cumhuriyetin ilanı beraberinde bazı olumlu ve olumsuz sonuçları doğurmuştur. Olumlu sonuçların ve cumhuriyet rejiminin yapısı gereği rejim bugünlere kadar gelmiştir. Cumhuriyetin olumlu sonuçlarına baktığımız da Osmanlı’da neredeyse hiçe sayılan bazı güncel ve sosyal yapılar cumhuriyetin olanak sağladı inkılaplar sayesine kurulmuş; kadın hakları erkeklere eşit seviyeye çıkarılmış, sosyal haklar güvence altına alınmış, ailesi yapısı düzenlenmiş ve bunun gibi birçok güncelleme yapılmış, cumhuriyetle çağın gerisinde kalmış uygulamalar sökülüp atılmıştır.

Bazı kişiler ve zümrelerce cumhuriyet yapısı kabul edilememiş, çıkarlarına ters düşmesiyle birlikte bazı olaylarca rejime karşı çıkmışlardır. Bu olayların en belirgini Mustafa Kemal Atatürk’e İzmir’de yapılması planlanan suikast girişimidir. Bu suikast gerçekleştirilemese de suikastın hedefinin Atatürk değil cumhuriyet rejimi olduğu açıkça belirgindir. Çünkü Atatürk cumhuriyet rejiminin en büyük savunucusu ve destekçisi olmuş, cumhuriyeti geliştirmek için uğraşmıştır.

Cumhuriyet rejimi ilan edildikten sonra beraberinde bazı eksikliklere dayalı sorunlara neden olmuştur. Bunlardan biri de muhalif partinin bulunamamasıdır. Atatürk bunun sonucunda iktidara karşı bir parti kurmaları için bazı siyaset adamlarını görevlendirmiş, bunun sonucunda Terakkiperver Cumhuriyet Fırkası kurulmuştur. Muhalif partinin kurulmasıyla muhalif parti eksikliği ortadan kalkmış, cumhuriyet daha demokratik hale gelmiştir. Fakat Şeyh Said tarafından çıkarılan isyanda bu partinin de adının geçmesi Terakkiperver Cumhuriyet Fırkasının sonunu getirmiş ve parti 1925 yılında kapatılmıştır.

İlk çok partili hayata geçiş aşamaları halkın ve bazı çıkarcıların kafasında hala eski rejime dönülebileceğine dair bir fikir olduğunu ve cumhuriyetin hala tam olarak halka mal edilemediği ortaya çıkarmıştır. Bu yüzden çok partili hayat denemelerinin ilk yıllardan kurulmasının rejime zarar verebileceği düşünülüp bir süreliğine rafa kaldırılmıştır.

5 yıl sonra bizzat Atatürk’ün isteği ile Serbest Cumhuriyet Fırkası kurulmuştur. Bu partinin içerisinde Atatürk’e çok yakı insanların bulunması, Atatürk’ün rejimin devamı ve demokratikleşme için kendi elleriyle kendi iktidarına bir rakip oluşturabileceğini bize göstermiştir. Fakat bu partinin yaşadığı iç sorunlar sebebiyle neredeyse 100 gün bile sürmeden ikinci çok partili hayata geçiş denemeleri sonuçsuz kalmış, halkın ve rejimin çok partili hayata zihinsel olarak hazır olmadığı anlaşılmış ve bir süreliğine ikinci defa rafa kaldırılmış ve demokratikleşmenin önünde engel olarak kalmıştır.