ForumAdasi.Com - Kurultay Nedir? Özellikleri Nelerdir?

[Only registered and activated users can see links. Click Here To Register...]

Türk devlet teşkilatlarında siyasi, kültürel, hukuki ve ekonomik alanlarında alınan kararlar kurultay (toy) adı verilen ve en yüksek kuruluş olarak kabul edilen kurumda alınırdı. Kağan, hanedan üyeleri, hatun, aygucı ve boy beylerinin katıldığı kurultay genellikle yılda üç kere toplanırdı ve devlet işleri görüşülürdü. Bu üyelere verilen isim “toygun”du. Boy beyleri kurultaya katıldığında bu durum sadakatlerinin bir göstergesi olarak sayılırdı ve kurultaya katılmamaları isyan ve başkaldırı olarak algılanırdı.

Kurultay, kağanın seçimi ve görevden alınmasında da etkili olurdu. Kağan, kurultayın doğal başkanıydı ve kağanın olmadığı durumlarda aygucı (başbakan) kurultayı yönetirdi. Kurultayda alınan tüm kararlar halka duyurulurdu.

Coğrafi şartlar ve ülkenin o anki bulunduğu durum sebebiyle kurultayın her zaman toplanması ve boy beylerinin bir noktaya hızlı bir şekilde bir araya gelmesi mümkün değildi. Bu sebeple kurultay kararlarının uygulanmasını sağlamak ve takip etmek için buyruklardan(bakan) oluşan bir kurula ihtiyaç duyulmuştur. Çin kaynaklarında Hun, Kök Türk ve Uygur Devletleri’nde bulunan bu hükümet sisteminin sıkça adı geçmiştir. Yine Çin kaynaklarına göre Kök Türk Devleti’nin hükümeti dokuz bakandan oluşmaktaydı. Bu yüzden ilk Türk devletlerinde hükümet (yürütme) ve kurultay (yasama) olarak ayrı kurumlar bulunurdu. Fakat yönetim ve halktan sorumlu olan kağandır. Kurultayı toplama, töre değişikliği teklif etme, aygucıyı değiştirme, yargının başına geçme görevleri kağana aittir.
II. Kök Türk Hükümdarı Bilge Kağan’ın, Çinlilerin etkisine girip Budistleşme isteği, kurultayın Türklerin yaşam tarzına uymadığını sebep göstererek reddetmesi üzerine teklif uygulanmamıştır.