Fablın Özellikleri Nelerdir?
Fabl türünün başlıca özellikleri şunlardır:
- Fabllar hem nazım hem nesir biçiminde yazılır.
- Fablın sonunda her zaman bir ahlak dersi (kıssadan hisse) vardır. Bu ders kısa, açık ve doğru olmalıdır ve mutlaka öykünün doğal bir neticesi gibi görülmelidir.
- Fabllarda insan gibi davranan ve konuşan hayvanlara yer verildiği için en çok teşhis ve intak sanatları kullanılır.
- Fabllarda öğretici (didaktik) bir amaç güdülür, gündelik hayatla ilgili dersler ve öğütler verilir. Okurlar çoğu zaman verilen dersin veya öğüdün ne olduğunu anlamakta zorluk çekmezler. Çünkü bu ders veya öğüt eserin bir yerinde, çoğu defa sonunda, bir atasözü ya da özdeyiş biçiminde açıkça belirtilir.
- Fabllarda basit ahlak ilkelerine değinildiği gibi insanların birçok kusurlu yönüne de dikkat çekilir.
- Fabllarda soyut konular, olay planıyla hem somutlaştırılarak hem de hareket kazandırılarak işlenir. Olaylar bizi güldürürken eğitir.
- İnsanlar arasında geçen iyi-kötü, cesur-korkak, dürüst ikiyüzlü, gözü tok-aç gözlü gibi çatışmalar; bu niteliklerin yakıştırıldığı hayvan kahramanlar arasında geçmiş gibi gösterilir.
- Fabllar aracılığıyla kanaatkarlık, özveri, yardımseverlik, iyi niyet gibi olumlu davranışlar çocuğa kazandırılabilir. Özellikle 8-12 yaş grubu çocuklar fabl okumaktan ve dinlemekten büyük zevk alırlar.
- Kanaatkarlık, tamahkarlık, kıskançlık, paylaşımcılık gibi çocuklar tarafından anlaşılması güç kavramların somut olaylarla anlatılması sebebiyle çok önemli bir eğitim aracı olarak kabul edilmektedir.
- Kişilerin ve çocukların yakınlık duyduğu, sevdiği hayvanlar olduğu için fabllar, çocukların ilgisini çeker. Öykülemenin kısa oluşu da çocukların fabllara duyduğu ilginin bir başka sebebidir. Sıkmadan verilen öğütler, bu nedenle çocukların eğitiminde yararlı olur.
- Fabllar eğlendirici ve sevimlidirler.
- Dramatizasyona uygun oluşları, anlatımlarındaki hareketliliği eyleme dönüştürmeye yardımcı olur. Böylelikle yaşayarak öğrenmeye uygundurlar.
- Fabllar olay anlattıkları için çocukların ilgisini bir başka şiiri okumaktan ya da ezberlemekten daha çok çeker.
- Fabllar insan belleğinde çok kolay saklanabilen ve ortaya çıkarılabilen özelliklere sahip olduğu için sözlü gelenek içinde de yaşatılabilmektedir.
- Olaylar genellikle köy, orman gibi kırsal alanlarda gerçekleşir.
- Bütün uluslarda ortak bir nitelikte olan fabllar basit, pratik ahlâk ilkeleri etrafında oluşturulur.
- Sade ve açık bir dil kullanılır.
Hybrid şeklinde göster
