Koful Çeşitleri Nelerdir?
Kofullar genel olarak besin, salgı, depo kofulları ve kontraktil (kasılgan) kofullar olmak üzere dört çeşitten oluşmaktadır.
- Besin Kofulu
- Besinlerin endositoz yoluyla hücreye alınması sonucunda oluşan keseciklere besin kofulu denir.
- Genellikle hücre içi sindirim yapabilen; amip, paramesyum gibi bir hücreli canlılarda ve insanların akyuvarlarında bolca besin kofuluna rastlanır.
- Besin kofuluyla hücreye alınan maddeler lizozomlardaki sindirici enzimlerle parçalanır.
- Parçalanan besinlerin bir kısmı sitoplazmaya geçer, diğer kısmı ekzositozla hücre dışına atılır.
- Salgı Kofulu
- Golgi aygıtında üretilen salgıların ve metobolizma sonucu meydana gelen atık maddelerin gücre dışına verilmesini sağlayan koful çeşidine salgı kofulu denir.
- Böcekçil bitkiler, ayrıştırıcı mantarlar gibi dış ortamda sindirim yapan canlılar sindirim enzimlerini salgı kofullarına aktararak ekzositozla hücre dışına verir.
- Depo Kofulu
- Depo kofulu daha çok bitki hücrelerinde kullanılır. Hayvan hücrelerinde de bulunmasına rağmen boyutu bitki hücrelerine göre oldukça küçüktür.
- Depo kofulu hücrenin metabolik atıklarını, zehirli maddeleri, boya maddeleri, köklerden suyla alınan tuzun fazlası gibi hücrenin kullanmayacağı ve dışarıya atacağı maddeleri biriktirir.
- Depo kofulunda biriken maddeler yaprak dökümüyle bitkiden uzaklaştırılır.
- Bitki hücresinin büyümesiyle küçük depo kofulları birleşerek tek büyük bir depo kofulu oluşturur.
- Kontraktil Koful
- Kontraktil koful, tek hücreli tatlı su canlılarında bulunan daimi kofuldur. Fazla suyu dışarı atmayı sağlar.
- Kontraktil kofulun fazla suyu dışarı atması işleminde ATP harcanır.
- Kontraktil koful sayesinde hücre hemoliz olmaktan kurtulur.
Ağaç şeklinde
