Canlılarda Metabolizma
Canlılarda Metabolizma
Canlılarda meydana gelen hayatsal faaliyetlerin tamamıdır. Dışarıdan alınan besinlerin hücrede kullanılması ve enerji oluşturulmasını içeren olayların tümüne metabolizma (metabolizma = anabolizma + katabolizma) denir.
Anabolik olaylar >> Katabolik olaylar –> Canlı büyür.
Anabolik olaylar == Katabolik olaylar –> Büyüme durur (Yetişkinlik)
Anabolik olaylar << Katabolik olaylar –> Canlı yaşlanır.
Metabolizma; anabolizma (yapım tepkimeleri) ve katabolizma (yıkım tepkimeleri) olarak 2’ye ayrılır.
a) Anabolizma:
Canlıda meydana gelen yapım olaylarıdır. (özümleme, asimilasyon) Anabolizma olayları gerçekleştirilirken canlı enerji harcar. Canlı yaşlandıkça anabolizma olayları azalmaya başlar.
Örnek; dehidrasyon, fotosentez, kemosentez…
b) Katabolizma:
Canlıda meydana gelen yıkım olaylarıdır (yadımlama, disimilasyon). Canlı yaşlandıkça katabolizma olayları artmaya başlar.
Örnek; hidroliz, solunum…
Hidroliz sırasında ATP enerjisi harcanmazken, solunumda çok az enerji harcanır. Solunumun sonucunda ise enerji üretilir.
Bazal Metabolizma:
Bir canlının sadece yaşamını devam ettirebilmek için gerekli olan metabolizmadır.
Örnek; yaprak dökmüş bir bitki, endospor halindeki bakteri, çimlenmemiş bir tohum, kış uykusuna yatmış bir kurbağa… bazal metabolizma halindedir.
✔ İnsanlarda bazal metabolizma hızı; sağlıklı bir halde, üzerinde terletmeyecek ya da üşütmeyecek giysiler ile son yemeğinin üstünden en az 12 saat geçmiş bir şekilde sırt üstü yatarak ölçülür.
Ağaç şeklinde
