İzobar Haritaları ve İzobarların Özellikleri
İzobar, eş basınç eğrisi demektir. Yeryüzünde aynı basınç değerlerine sahip olan noktaları birleştiren eğrilere izobar denilmektedir. İzobar eğrileri ile çizilen haritalara ise izobar haritaları adı verilir. Bu haritalar özellikleri ve görünümleri ile izohips veya izoterm haritalarına benzerler. Bu haritalarda basınç değerleri genellikle milibar olarak ifade edilir.
İzobarların Özellikleri
- Bir izobar eğrisi üzerindeki bütün noktaların basınç değerleri aynıdır.
- İzobar eğrileri arasındaki basınç farkları ise birbirlerine eşittir.
- İzobar eğrileri iç içe kapalıdır.
- İzobarların sıklaştığı yerlerde kısa mesafelerde basınç farkı artarken seyrekleştiği yerlerde basınç farkı azdır.
- İç içe küçük halkalarda oluşan izobar adacıkları, alçak basınç veya yüksek basınç merkezlerini göstermektedir.
- İzobar haritaları oluşturulurken izoterm haritalarında olduğu gibi deniz seviyesine indirgenmiş basınç değerleri de kullanılmaktadır.
- Bu dönemde Kuzey Yarım Küre’de yaz, Güney Yarım Küre’de kış mevsimi yaşanır.
- Kuzey Yarım Küre’de karalar alçak basınç, denizler yüksek basınç iken; Güney Yarım Küre’de karalar yüksek basınç, denizler alçak basınç durumundadır.
- Bu ayda en yüksek basınç değerleri, dinamik nedenlerle Güney Yarım Küre’de, Oğlak dönencesi çevresinde görülmektedir.
- Güney Yarım Küre’de ocak ayında parçalar şeklinde görülen yüksek basınç alanları, bu ayda (mevsimin kış olması nedeniyle) kesintisiz kuşaklar oluşturmaktadır.
- Kuzey Yarım Küre’de yüksek basınç alanları, dinamik nedenlerle Hawaii ve Asor Adaları çevresinde oluşmaktadır.
- Bu ayda basınç değerlerinin en düşük Asya Kıtası’nın iç kesimlerinde olduğu görülmektedir. Bu durumun nedeni, karasallık ve mevsimin etkisidir. Bu sahalar ısınmaya bağlı olarak termik kökenli alçak basınç özelliği göstermektedir.
- 60° enlemlerindeki dinamik alçak basınç alanları bu ayda da kesintisiz bir kuşak oluşturmuştur. Kuzey Yarım Küre’de dinamik nedenlerle oluşan İzlanda ve Aleut dinamik alçak basınç merkezi durumundadır.
- Kuzey Yarım Küre daha sıcak olduğu için bütün basınçlar etki alanlarını kuzeylerine doğru genişletmiştir.
- Bu dönem Kuzey Yarım Küre’de kış, Güney Yarım Küre’de yaz mevsimi yaşanır.
- Kuzey Yarım Küre’de karalar yüksek basınç, denizler alçak basınç iken; Güney Yarım Küre’de karalar alçak basınç, denizler yüksek basınç durumundadır.
- Kuzey Yarım Küre’de mevsimin kış olması ve karaların daha fazla olması nedeniyle yüksek basınç alanları daha geniş ve etkilidir.
- Asya Kıtası’nın iç kesimleri (Sibirya) karasallığın etkisiyle basıncın en fazla olduğu yerdir.
- Güney Yarım Küre’de basıncın en fazla olduğu yerler, Oğlak dönencesi çevresidir.
- Güney Yarım Küre’de yaz yaşandığı için karalar üzerinde termik alçak basınç, denizleri daha soğuk olduğu için termik yüksek basınç durumundadır.
- Ekvator çevresi kesintisiz termik alçak basınç konumundadır.
- Ekvatoral bölgede yer alan termik alçak basınç kuşağı biraz güneye kaymıştır.
- Dinamik alçak basınç alanları, Güney Yarım Küre’de 60° enlemleri çevresinde denizellik nedeniyle tam bir kuşak oluştururken, Kuzey Yarım Küre 60° enlemleri çevresinde karasallık nedeniyle kesintiye uğrar.
- Kuzey Yarım Küre’de alçak basınç, dinamik nedenlerle sadece İzlanda ve Aleut adaları çevresinde görülür.
- Atlas Okyanusunun orta kesiminde yer alan Asor Yüksek Basınç sistemi, çevresindeki termik yüksek basınç sistemlerinin etkisinde kalarak zayıflamıştır.
- Güney Yarım Küre daha sıcak olduğu için bütün basınçlar etki alanlarını güneylerine doğru genişletmiştir.
Normal
