Dünya’nın İç Yapısı
Dünya’nın oluşum sürecinde yoğunluğu ve sıcaklığı fazla olan maddeler Dünya’nın merkezinde toplanmış, az olanlar ise dış kısmında kalmıştır. Bunun sonucunda Dünya; yer kabuğu sıcaklık, yoğunluk ve kalınlık bakımından farklı üç katmandan oluşmaktadır. Bu katmanlar; içten dışarı doğru; çekirdek, manto ve litosferdir (yer kabuğu). Bu katmanlara geosfer adı verilmektedir.
Çekirdek (Barisfer)
- Dünya’nın en yoğun, en ağır ve en sıcak katmanıdır.
- Çekirdek katmanı, yeryüzünden 6370-2900 km derinde bulunmaktadır. Yapısında genel olarak demir ve nikel bulunmaktadır.
- Çekirdek, iç ve dış çekirdek olarak iki bölümden oluşur. İç çekirdek yüksek basınçta dolayı katı haldeyken; dış çekirdek sıvı halde bulunmaktadır.
- İç çekirdekte sıcaklık 6000 oC civarındadır.
- Yer kabuğu ile çekirdek arasındaki katmandır. Yer kabuğundan itibaren 2900 km derinliğe kadar uzanır.
- Manto, ne katı ne sıvı haldedir. Mantonun yer kabuğuna yakın kısımları akışkandır.
- Manto katmanı Dünya’nın hacminin yaklaşık %84’ünü oluşturur.
- Manto katmanının sıcaklığı 2000-5000 oC arasında değişiklik gösterir.
- Mantonun yapısında silisyum, magnezyum, nikel ve demir bulunmaktadır.
Mantoda sürekli olarak alçalıcı ve yükselici hareketler görülür. Bu hareketler iç kuvvetlerin enerji kaynağını oluşturur. Yani manto katmanı, yer kabuğunda meydana gelen tektonik kökenli olayların kaynağıdır.Yer Kabuğu (Litosfer)
- Dünya’nın dış katmanıdır. Yer kabuğunun kalınlığı karalarda daha fazladır.
- Yer kabuğu Dünya’nın en ince, en soğuk ve en hafif katmanıdır. Ortalama yer kabuğu kalınlığı 35 km’dir.
- Yer kabuğu sial ve sima olmak üzere iki katmandan oluşmaktadır.
- SİAL
- Yer kabuğunun üst katmanıdır.
- Yer kabuğunun üst kısmında bulunan sial katmanına kıtasal kabuk da denilmektedir.
- Yapısında silisyum ve alüminyum bulunmaktadır ve ismini buradan alır.
- Sial katı karalar altında kalın ve süreklidir.
- Okyanuslar altında ise incedir ve kesintiye uğramaktadır.
- Yoğunluğu en az olan katmandır.
- SİMA
- Sial katmanının altında yer alır.
- Sima katmanına okyanusal kabuk da denilmektedir.
- Yapısında silisyum ve magnezyum bulunmaktadır ve ismini buradan alır.
- Bazalt adı verilen koyu renkli magmatik kayaçtan oluşur.
- Deniz ve okyanusların altında kalın, karaların altında ise incedir.
Normal
