
Birleşmiş Milletler tarafından her yıl 9 Aralık tarihi, “Uluslararası Yolsuzlukla Mücadele Günü” olarak belirlendi ve kutlanmaya başlandı. 31 Ekim 2003 tarihinde Birleşmiş Milletler Yolsuzlukla Mücadele Sözleşmesi kabul edildi. Sözleşme kapsamında 9 Aralık tarihinin Uluslararası Yolsuzlukla Mücadele Günü olması benimsendi. BM sözleşmesi Türkiye’de de 2006 yılında resmi gazetede yayımlanarak yürürlüğe girdi.
Birleşmiş Milletler Yolsuzluğa Karşı Sözleşme, yasal olarak bağlayıcı tek evrensel yolsuzlukla mücadele aracıdır. Sözleşme’nin geniş kapsamlı yaklaşımı ve hükümlerinin birçoğunun zorunlu niteliği, onu küresel bir soruna kapsamlı bir yanıt geliştirmek için benzersiz bir araç haline getiriyor. Birleşmiş Milletler Üye Devletlerinin büyük çoğunluğu Sözleşmeye taraftır.
BM sözleşmesi Türkiye’de 24.05.2006 tarihli resmi gazetede yayımlanarak yürürlüğe girdi. Türkiye ayrıca Avrupa Konseyi Yolsuzluğa Karşı Ceza Hukuku Sözleşmesi, Ekonomik İşbirliği ve Kalkınma Örgütü (OECD) Rüşvetle Mücadele Sözleşmesi gibi uluslararası sözleşmelere de taraf oldu.
Yolsuzluk çok eski zamanlardan beri var olmuştur. Yolsuzlukla mücadele metinlerinin en eski kayıtlarından bazıları Babil’deki Hammurabi Kanunları, Mısır’daki Büyük Horemheb Fermanı ve Hindistan’daki Arthashastra’ya kadar dayanmaktadır.
Günümüzde Uluslararası Şeffaflık Örgütü, 1993 yılında Dünya Bankası’nın eski çalışanları tarafından kurulmuş, dünyanın her yerindeki ülkelerde yolsuzlukla mücadele eden en tanınmış gönüllü bir kuruluştur.
Birleşmiş Milletlere Kalkınma Fonu’nun tahminlerine göre her yıl küresel çapta yaklaşık 1 trilyon dolar, rüşvet olarak veriliyor ve tahmini 2,6 trilyon dolarlık yolsuzluk yapılıyor. Bu rakamlar, dünyanın 80 milyar dolarlık toplam küresel gayrisafi yurt içi hasılasının (GSYİH) yüzde 5’inde daha fazlasına tekabül ediyor.
Bu günün amacı, yolsuzluğun olumsuz etkileri ve yolsuzluğun önlenmesi ve mücadele edilmesi gerektiği konusunda farkındalık oluşturmaktır.
“Yolsuzluğa karşı tavır almadığınızda onu zımnen destekliyorsunuz.” – Kamal Haasan
“Dürüstlük, şeffaflık ve yolsuzlukla mücadele kültürün bir parçası olmalıdır. Temel değerler olarak öğretilmeleri gerekiyor.” – Angel Gurría, OECD Genel Sekreteri
“Yolsuzluk bir kanserdir, bir vatandaşın demokrasiye olan inancını yok eden, yenilik ve yaratıcılık içgüdüsünü azaltan bir kanserdir.” – Joe Biden