Cemil Topuzlu Kimdir? | Eski İstanbul Belediye Başkanı ve Cerrah

**Zeze** · 13 Ekim 2022, 13:05

Cemil Topuzlu Kimdir? | Eski İstanbul Belediye Başkanı ve Cerrah

Cemil Topuzlu (18 Mart 1866 - 25 Ocak 1958), Türkiye'de modern cerrahinin kurucusu hekim, yönetici ve İstanbul eski Belediye Başkanı.

Yaşamı
Üsküdar, Salacak Mahallesi'nde dünyaya gelmiştir. Babası İskeçeli, Topuzlu oğullarından Yusuf Ziya Paşa'dır. Annesi Siruzi-zade Kazasker Hacı Tahir Efendi'nin kızıdır ve genç yaşta veremden ölmüştür.

Üsküdar'da Paşakapısı Askeri Rüştiyesi'nde, bir süre Mekteb-i Sultani'de ve sonrasında babasının Şam'a memuriyeti nedeniyle Şam Askeri Rüştiyesi'nde okumuş, 1880 yılında mezun olmuştur. 1881'de Kuleli'deki Mekteb-i Tıbbiye-i Askeriye İdadisi'ni, 1886'da ise Gülhane'deki Mekteb-i Tıbbiye-i Şahane'yi (Mekteb-i Tıbbıye-i Askeriye) bitirdi ve yirmi yaşında yüzbaşı rütbesiyle doktorluk diploması aldı. Diploma numarası 1101'dir. 15 Eylül 1887'de cerrahi uzmanlığı için Fransa'ya (Paris) gönderildi. Üç yıl Paris'te St. Louis Hastanesi'nde asistan olarak çalıştı. 1890'da İstanbul'a döndü ve Haydarpaşa Askeri Hastanesi'nin Hariciye bölümü şefliğine atandı. Ertesi yıl Mekteb-i Tıbbiye-i Şahane'de müderris yardımcısı olarak ders vermeye başladı. Gene 1891 yılında Şeyhülislam Cemaleddin Efendi’nin kızı Ayşe Aliye ile evlendi. 1894'te de müderris oldu. Zeynep Kamil Hastanesi'ni yeniden düzenledi ve ilk özel hastane olarak hizmete açtı. Şişli Etfal Hastanesi'nde çalıştı, II. Abdülhamid'in saray cerrahlığını yaptı. 1905'te II. Abdülhamid tarafından rütbesi müşirliğe yükseltildi. 1908 yılında II. Meşrutiyet'in ilanından sonra 1909’da çıkarılan Tasfiye-i Rüteb kanunuyla rütbesi miralaylığa indirilince askerlikten ayrıldı.

Mekteb-i Tıbbiye-i Şahane ile Mekteb-i Tıbbiye-i Mülkiye'nin birleştirilerek 1909-10'da Tıp Fakültesi adı altında öğretime geçmesini sağladı; kendisi de bu fakültenin başına getirildi. Rumeli yakasına taşınmasına karşı çıkarak görevinden ayrıldı. 1912'de İstanbul şehremini (belediye başkanı) seçildi. I. Dünya Savaşı yıllarını Cenevre'de geçirdi. İstanbul'a döndükten sonra Mayıs 1919'da ikinci kez İstanbul şehremini seçildi. Ertesi yıl görevinden ayrıldıktan sonra bir süre Damat Ferid Paşa kabinesinde Nafia Nazırı oldu. Daha sonra hakkında kovuşturma açılacağını öğrenince Fransa'ya gitti. 1924'te Türkiye'ye döndükten sonra resmi görev almadı ve yalnız mesleğiyle ilgili çalışmalar yaptı.

Vefat ettiği yıl olan 1958'de, adı Harbiye Açıkhava Tiyatrosu'na verildi.

Eserleri

Seririyat-ı Cerrahiye (1895); Cerrahî Poliklinik
Sutures de plaies arterielles (1897); Atardamar Yaralarında Dikiş
Memoires et observations medicales (1905); Anılar ve Tıbbî Gözlemler
32 Sene Evvelki, Bugünkü, Yarınki İstanbul (1944)
80 Yıllık Hatıralarım (1951)

Alıntı:

İSTANBULDA KOLERA YAYILMADAN VE SALGIN OLUŞMADAN ÖNLENMESİNDE BELEDİYE BAŞKANI CEMİL TOPUZLUNUN VE ŞEYHÜLİSLAM CEMALETTİN EFENDİNİN KATKILARI

Birinci Balkan savaşı 8 Ekim 1912 günü Bulgaristan, Yunanistan, Sırbistan ve Karadağ krallık ordularının hep birlikte ve aynı anda Osmanlı devleti sınırlarını geçmeleriyle başladı.

24 Ekim’de Kırklareli bozgunundan sonra Bulgar ordusu 13-Kasım’da Çatalca’ya ulaştı ve Hadımköy’de Türk ordusunda kolera salgını başladı ve hastalanan askerler İstanbul’a yollanmaya başlandı. Hasta askerlerin büyük kısmı bakımsız bir şekilde bugünkü Gülhane parkı olan ve o zaman bostanlardan ibaret olan alana terk edildildiler. Hastalık zaten harp nedeniyle sefil durumda olan halk arasında yayılmaya başladı.

Bu sırada İstanbul Belediye başkanı olan Cemil Topuzlu Paşa duruma el koyarak bir çözüm aramaya başladı. Hastanelerde yeterli yatak bulunmadığından camilerden istifade etmeyi düşündü ve bakanlar kuruluna giderek hükümetten izin istedi. Ancak zamanın Vakıflar bakanı Ziya paşa bunu uygun görmedi ve ‘’ olmaz efendim meâbidi islamiyenin telvis edilmesi doğru bir hareket değildir. Ben buna katiyen cevaz vermeyeceğim gibi müsamaha da edemem’’ dedi ve kesin bir karşı tavır oluşturdu.

İşte bu anda hükümet üyesi Şeyhülislam Cemalettin Efendi devreye girerek İslam tarihi ve anlayışı açısından büyük önemi olan aşağıdaki konuşmayı yaptı , böylece camiler hastaların bakımına tahsis edildi.

‘’Şehremanetinin verdiği şu gayet acıklı izahat üzerine, ben Şeyhülislam olmak sıfatıyla, değil bir tanesinin, hatta hepsinin boşaltılarak koleralı hastalara ve muhacirlere tahsis edilmesine taraftar olduğumu söyleyeceğim. Hatta bu hususta arzu ettiğiniz takdirde fetva dahi veririm. Acil ve mübrem zamanlarda hasta ve muhacir koymak şeri şerife mugayir değildir. Zira MEABİDİ İSLMİYE BİRER BEYTULLAHTIR. Bu itibariyle Evkaf nazırı Ziya Paşa hazretlerini düşüncelerini muvafık bulmuyorum’’

Birkaç saat içinde Cemil Paşa birkaç saat içinde Ayasofya, Sultan Ahmet ve Şehzadebaşı camilerini boşaltmış ve katı karantina kuralları içinde binlerce koleralı hastaları hastalıklarının şiddetine göre bu camilere yerleştirmiş ve tüm bakımlarını kendi sağlık ekibiyle yürütmüştür. Hastalık İstanbul’a yayılmadan kontrol altına alınmış ve Aralık sonlarına doğru da bitmiş oluyor.

Bulgar ordusu birkaç gün içinde İstanbul’a girmeyi planlarken hastalığın onlara bulaşmasıyla geri çekiliyor.

Kaynak: cemalettintopuzlu.com

Benzer Konular:

Şu anda bu konuyu görüntüleyen etkin kullanıcılar: 1 (0 üye ve 1 konuk)

Cemil Topuzlu Kimdir? | Eski İstanbul Belediye Başkanı ve Cerrah

Devlet adamlarının, milletvekillerin ve bakanların yaşamlarının yer aldığı bölüm.