Murat Nehri’nin önemli bir kolu olan Hınıs Çayı’na paralel olarak kurulmuş olan Karaçoban, oldukça verimli topraklara sahiptir. Erzurum’un kalanından farklı olarak yaz ve bahar mevsimlerinin geçiş dönemlerinde, tropikal iklim etkisi görülmektedir.

1134 yılında yapılan ve Türk-İslam mimarisinin önemli örneklerinden olan Zernak Kalesi ve ilçe merkezindeki Sarıveli Mahallesi’nde yer alan Sarıveli Höyüğü Karaçoban’daki tarihi mekanlar arasında yer almaktadır.