Aşırı Uyarılmışlık (Hipervijilans)

**Papatya** · 08 Kasım 2023, 22:49

Aşırı Uyarılmışlık (Hipervijilans)

[Foruma üye olmadığınız sürece forum içeriğindeki bağlantıları görüntüleyemezsiniz. Foruma üye olmak için TIKLAYIN!]

Terleme, hızlı kalp atışları, çarpıntı, kesik ve sığ nefes alma, tetikte ve aşırı uyarılmış olma hali… "İçimde bir sıkıntı var" demenize sebep olan Hipervijilans ile baş edebilirsiniz!

Terleme, hızlı kalp atışları, çarpıntı, kesik ve sığ nefes alma ancak en kötüsü, çevreden gelebilecek olan tehlikelere karşı sürekli bir tetikte olma hali… Hipervijilans, yaşamınızı oldukça zorlaştırabilir.

Etraftaki tehditleri tespit etmek için belli bir uyanıklık haline ihtiyacımız olduğu doğrudur. Ancak aşırı derecede tetikte iseniz, çevreden gelebilecek gizli tehlikelere karşı tetikte ve aşırı uyarılmışlık hali olan Hipervijilans ile baş etmek için harekete geçmeniz faydalı olabilir.

Önceden yaşadığınız bazı durumlar sebebiyle çevrenize karşı gelişen duyarlılığınız, diğer insanlardan veya çevreden gelebilecek herhangi bir gizli tehlikeye karşı tetikte hissetmenize sebep olabilir ancak çoğu zaman bu tehlikeler gerçek değildir. Hipervijilans yani aşırı uyarılmışlık halinin çeşitli sebepleri olabilir.

Travma sonrası stres bozukluğu (PTSD), anksiyete bozuklukları veya şizofreni, beynin ve vücudun sürekli yüksek alarm durumunda olmasına neden olabilir. Aşırı dikkat, yaşamınız üzerinde olumsuz bir etkiye sahip olabilir. Başkalarıyla nasıl etkileşimde bulunduğunuzu ve onları nasıl gördüğünüzü etkileyebilir hatta paranoyaya sebep olabilir.

Hipervijilans (aşırı uyarılmışlık) belirtileri

Aşırı uyarılmış olmanın eşlik edebileceği fiziksel, davranışsal, duygusal ve zihinsel belirtiler vardır. Fiziksel belirtiler anksiyeteye benzer ve terleme, hızlı kalp atışı, hızlı ve sığ nefes alma ile kendini gösterir. Bu sürekli uyanıklık durumu zamanla yorgunluğa ve bitkinliğe neden olabilir.

Aşırı uyanıklık durumun davranışsal belirtileri ürkek refleksler ve çevreye karşı hızlı, ani tepkiler şeklinde kendini gösterir. Aşırı derecede dikkatliyseniz, ani bir sesi yüksek bir patlama gibi duyarsanız veya bir kişinin kullandığı ifadeyi kaba olarak yanlış anlarsanız aşırı tepki verebilirsiniz. Bu tepkiler, kendinizi savunma şeklinde algılanabilir, düşmanca görünebilir hatta istenmeyen bir durum olsa da şiddet içerebilir.

Aşırı uyanıklığın duygusal belirtileri oldukça yoğun olabilir. Gitgide artan kaygı, korku, panik, endişe ortaya çıkabilir. Başkalarının sizi yargılamasından korkabilirsiniz ya da başkalarını son derece sert bir şekilde yargılayabilirsiniz. Bu, bazı şeyleri kesinlikle doğru ya da kesinlikle yanlış bulduğunuz siyah-beyaz düşünce tarzına dönüşebilir. Ayrıca duygusal olarak da içine kapanık olabilirsiniz. Duygudurum değişiklikleri veya duygu patlamaları yaşayabilirsiniz.

Aşırı tetikte olmanın zihinsel belirtileri ise paranoyayı içerebilir. Aşırı tedbirli ve ihtiyatlı davranabilir ve bunu haklı göstermeye çalışacak şekilde mantıklı açıklamalar getirmeye çalışabilirsiniz. Travma sonrası stres bozukluğu yaşayan bireyler gibi uyku bozuklukları yaşayabilirsiniz.

Aşırı uyarılmışlık (Hipervijilans) uzun süreli belirtiler de gösterir. Tekrarlayan aşırı ihtiyatlılık yaşıyorsanız, kaygınızı yatıştırmak veya algılanan tehditleri ortadan kaldırmak için davranışlar geliştirmeye başlayabilirsiniz. Örneğin saldırı veya tehlikeden korkuyorsanız sizi koruyacağını düşündüğünüz bir alet taşımaya başlayabilirsiniz. Şiddetli sosyal kaygınız varsa, olan bitene katılmaktan kaçınabilirsiniz. Bu belirtiler sosyal izolasyona ve ilişkilerin zarar görmesine neden olabilir. Tüm bu belirtiler profesyonel yardım almanız gerektiğinin işaretçisi olabilir.

Aşırı uyarılmışlığın (Hipervijilans) nedenleri

Aşırı uyarılmışlık durumuna farklı zihinsel sağlık koşulları neden olabilir:

Kaygı ve anksiyete

Hipervijilansın en yaygın nedenlerinden biri anksiyetedir. Yaygın anksiyete bozukluğunuz varsa, aşina olmadığınız yeni durum veya ortamlarda aşırı tetikte olabilirsiniz. Sosyal kaygınız varsa da başkalarının, özellikle de yeni veya güvenmediğiniz kişilerin yanında aşırı tetikte olabilirsiniz.

TSSB (Travma Sonrası Stres Bozukluğu)

TSSB aşırı uyanıklığın bir başka yaygın nedenidir. TSSB gergin olmanıza neden olabilir. Algılanan tehditler için içinde bulunduğunuz alanı sürekli olarak tarayabilirsiniz.

Şizofreni

Aşırı dikkat, paranoya veya halüsinasyonlar ile uğraşan şizofreni hastaları da aşırı tetiklenme hali yaşar. Şizofreniye bağlı belirtiler bazı şeyler tarafından tetiklenir. Bu da belirtileri kötüleştirebilir.

Aşırı duyarlılığı tetikleyen şeyler

Bazı durumlar hipervijilans durumunun hızlıca ortaya çıkmasına sebep olabilir. Kapana kısılmış veya klostrofobik hissetmek, terk edilmiş hissetmek, bağırmayı, etrafta tartışma ve patlama niteliğinde sesler duymak, yargılandığını ya da hoş karşılanmadığını hissetmek, fiziksel acı hissetmek, duygusal sıkıntı hissetmek, geçmiş travmaların hatırlatılması, başkalarının rastgele veya kaotik davranışlarının yanında bulunmak, zaten tetikte olan sinir sistemini aşırı uyarabilir.

Hipervijilans tedavisi

Hipervijilansı tedavi etmek için doktorunuz durumun altında yatan nedeni belirleyecektir. Tedavi, buna neyin sebep olduğuna bağlı olarak farklı olabilir. Muhtemelen bir terapiste veya psikiyatriste yönlendirileceksiniz.

Bilişsel davranışçı terapi (BDT): BDT genellikle kaygıyı tedavi etmede etkilidir. Bu oturumlarda geçmiş deneyimlerinizin yanı sıra mevcut sorunlarınız ve korkularınız hakkında da konuşacaksınız. Terapistiniz bu konuşmalara rehberlik edecektir. Terapistiniz aşırı tetikte olmanıza neyin sebep olduğunu ve bununla nasıl başa çıkacağınızı belirlemenize yardımcı olabilir.

Maruz kalma terapisi: TSSB'niz varsa maruz kalma terapisi yararlı olabilir. Maruz bırakma terapisi, travmanın korkuları ve anılarıyla güvenli bir şekilde yüzleşmenizi sağlar, böylece geriye dönüşleri ve kaygıyı nasıl yöneteceğinizi öğrenebilirsiniz.

Göz hareketleriyle duyarsızlaştırma ve yeniden işleme (EMDR): EMDR, maruz bırakma terapisini yönlendirilmiş göz hareketleriyle birleştirir. Bu sonuçta travmatik anılara nasıl tepki vereceğinizi değiştirebilir.

Aşırı uyarılmışlık halinden nasıl kurtulurum?

Terapi sayesinde aşırı tetikte olma ve kaygı dönemleriyle başa çıkmanın yeni yollarını öğrenebilirsiniz. İşte yardımcı olabilecek bazı stratejiler:

Sakin olun ve yavaş, derin nefes alın. Endişe azaltan nefes teknikleri kullanabilirsiniz.
Tepki vermeden önce bir durumda nesnel kanıt arayın.
Tepki vermeden önce duraklayın.
Korkularınızı veya güçlü duygularınızı kabul edin, ancak onlara teslim olmayın.
Dikkatli olun.
Başkalarıyla ve kendinizle sınırlar koyun.

alıntı

Benzer Konular:

08 Kasım 2023, 22:49	#1
Çevrimdışı Papatya Kullanıcıların profil bilgileri ziyaretçilere gizlidir.	Aşırı Uyarılmışlık (Hipervijilans) Aşırı Uyarılmışlık (Hipervijilans) Aşırı Uyarılmışlık (Hipervijilans) [Foruma üye olmadığınız sürece forum içeriğindeki bağlantıları görüntüleyemezsiniz. Foruma üye olmak için TIKLAYIN!] Terleme, hızlı kalp atışları, çarpıntı, kesik ve sığ nefes alma, tetikte ve aşırı uyarılmış olma hali… "İçimde bir sıkıntı var" demenize sebep olan Hipervijilans ile baş edebilirsiniz! Terleme, hızlı kalp atışları, çarpıntı, kesik ve sığ nefes alma ancak en kötüsü, çevreden gelebilecek olan tehlikelere karşı sürekli bir tetikte olma hali… Hipervijilans, yaşamınızı oldukça zorlaştırabilir. Etraftaki tehditleri tespit etmek için belli bir uyanıklık haline ihtiyacımız olduğu doğrudur. Ancak aşırı derecede tetikte iseniz, çevreden gelebilecek gizli tehlikelere karşı tetikte ve aşırı uyarılmışlık hali olan Hipervijilans ile baş etmek için harekete geçmeniz faydalı olabilir. Önceden yaşadığınız bazı durumlar sebebiyle çevrenize karşı gelişen duyarlılığınız, diğer insanlardan veya çevreden gelebilecek herhangi bir gizli tehlikeye karşı tetikte hissetmenize sebep olabilir ancak çoğu zaman bu tehlikeler gerçek değildir. Hipervijilans yani aşırı uyarılmışlık halinin çeşitli sebepleri olabilir. Travma sonrası stres bozukluğu (PTSD), anksiyete bozuklukları veya şizofreni, beynin ve vücudun sürekli yüksek alarm durumunda olmasına neden olabilir. Aşırı dikkat, yaşamınız üzerinde olumsuz bir etkiye sahip olabilir. Başkalarıyla nasıl etkileşimde bulunduğunuzu ve onları nasıl gördüğünüzü etkileyebilir hatta paranoyaya sebep olabilir. Hipervijilans (aşırı uyarılmışlık) belirtileri Aşırı uyarılmış olmanın eşlik edebileceği fiziksel, davranışsal, duygusal ve zihinsel belirtiler vardır. Fiziksel belirtiler anksiyeteye benzer ve terleme, hızlı kalp atışı, hızlı ve sığ nefes alma ile kendini gösterir. Bu sürekli uyanıklık durumu zamanla yorgunluğa ve bitkinliğe neden olabilir. Aşırı uyanıklık durumun davranışsal belirtileri ürkek refleksler ve çevreye karşı hızlı, ani tepkiler şeklinde kendini gösterir. Aşırı derecede dikkatliyseniz, ani bir sesi yüksek bir patlama gibi duyarsanız veya bir kişinin kullandığı ifadeyi kaba olarak yanlış anlarsanız aşırı tepki verebilirsiniz. Bu tepkiler, kendinizi savunma şeklinde algılanabilir, düşmanca görünebilir hatta istenmeyen bir durum olsa da şiddet içerebilir. Aşırı uyanıklığın duygusal belirtileri oldukça yoğun olabilir. Gitgide artan kaygı, korku, panik, endişe ortaya çıkabilir. Başkalarının sizi yargılamasından korkabilirsiniz ya da başkalarını son derece sert bir şekilde yargılayabilirsiniz. Bu, bazı şeyleri kesinlikle doğru ya da kesinlikle yanlış bulduğunuz siyah-beyaz düşünce tarzına dönüşebilir. Ayrıca duygusal olarak da içine kapanık olabilirsiniz. Duygudurum değişiklikleri veya duygu patlamaları yaşayabilirsiniz. Aşırı tetikte olmanın zihinsel belirtileri ise paranoyayı içerebilir. Aşırı tedbirli ve ihtiyatlı davranabilir ve bunu haklı göstermeye çalışacak şekilde mantıklı açıklamalar getirmeye çalışabilirsiniz. Travma sonrası stres bozukluğu yaşayan bireyler gibi uyku bozuklukları yaşayabilirsiniz. Aşırı uyarılmışlık (Hipervijilans) uzun süreli belirtiler de gösterir. Tekrarlayan aşırı ihtiyatlılık yaşıyorsanız, kaygınızı yatıştırmak veya algılanan tehditleri ortadan kaldırmak için davranışlar geliştirmeye başlayabilirsiniz. Örneğin saldırı veya tehlikeden korkuyorsanız sizi koruyacağını düşündüğünüz bir alet taşımaya başlayabilirsiniz. Şiddetli sosyal kaygınız varsa, olan bitene katılmaktan kaçınabilirsiniz. Bu belirtiler sosyal izolasyona ve ilişkilerin zarar görmesine neden olabilir. Tüm bu belirtiler profesyonel yardım almanız gerektiğinin işaretçisi olabilir. Aşırı uyarılmışlığın (Hipervijilans) nedenleri Aşırı uyarılmışlık durumuna farklı zihinsel sağlık koşulları neden olabilir: Kaygı ve anksiyete Hipervijilansın en yaygın nedenlerinden biri anksiyetedir. Yaygın anksiyete bozukluğunuz varsa, aşina olmadığınız yeni durum veya ortamlarda aşırı tetikte olabilirsiniz. Sosyal kaygınız varsa da başkalarının, özellikle de yeni veya güvenmediğiniz kişilerin yanında aşırı tetikte olabilirsiniz. TSSB (Travma Sonrası Stres Bozukluğu) TSSB aşırı uyanıklığın bir başka yaygın nedenidir. TSSB gergin olmanıza neden olabilir. Algılanan tehditler için içinde bulunduğunuz alanı sürekli olarak tarayabilirsiniz. Şizofreni Aşırı dikkat, paranoya veya halüsinasyonlar ile uğraşan şizofreni hastaları da aşırı tetiklenme hali yaşar. Şizofreniye bağlı belirtiler bazı şeyler tarafından tetiklenir. Bu da belirtileri kötüleştirebilir. Aşırı duyarlılığı tetikleyen şeyler Bazı durumlar hipervijilans durumunun hızlıca ortaya çıkmasına sebep olabilir. Kapana kısılmış veya klostrofobik hissetmek, terk edilmiş hissetmek, bağırmayı, etrafta tartışma ve patlama niteliğinde sesler duymak, yargılandığını ya da hoş karşılanmadığını hissetmek, fiziksel acı hissetmek, duygusal sıkıntı hissetmek, geçmiş travmaların hatırlatılması, başkalarının rastgele veya kaotik davranışlarının yanında bulunmak, zaten tetikte olan sinir sistemini aşırı uyarabilir. Hipervijilans tedavisi Hipervijilansı tedavi etmek için doktorunuz durumun altında yatan nedeni belirleyecektir. Tedavi, buna neyin sebep olduğuna bağlı olarak farklı olabilir. Muhtemelen bir terapiste veya psikiyatriste yönlendirileceksiniz. Bilişsel davranışçı terapi (BDT): BDT genellikle kaygıyı tedavi etmede etkilidir. Bu oturumlarda geçmiş deneyimlerinizin yanı sıra mevcut sorunlarınız ve korkularınız hakkında da konuşacaksınız. Terapistiniz bu konuşmalara rehberlik edecektir. Terapistiniz aşırı tetikte olmanıza neyin sebep olduğunu ve bununla nasıl başa çıkacağınızı belirlemenize yardımcı olabilir. Maruz kalma terapisi: TSSB'niz varsa maruz kalma terapisi yararlı olabilir. Maruz bırakma terapisi, travmanın korkuları ve anılarıyla güvenli bir şekilde yüzleşmenizi sağlar, böylece geriye dönüşleri ve kaygıyı nasıl yöneteceğinizi öğrenebilirsiniz. Göz hareketleriyle duyarsızlaştırma ve yeniden işleme (EMDR): EMDR, maruz bırakma terapisini yönlendirilmiş göz hareketleriyle birleştirir. Bu sonuçta travmatik anılara nasıl tepki vereceğinizi değiştirebilir. Aşırı uyarılmışlık halinden nasıl kurtulurum? Terapi sayesinde aşırı tetikte olma ve kaygı dönemleriyle başa çıkmanın yeni yollarını öğrenebilirsiniz. İşte yardımcı olabilecek bazı stratejiler: Sakin olun ve yavaş, derin nefes alın. Endişe azaltan nefes teknikleri kullanabilirsiniz. Tepki vermeden önce bir durumda nesnel kanıt arayın. Tepki vermeden önce duraklayın. Korkularınızı veya güçlü duygularınızı kabul edin, ancak onlara teslim olmayın. Dikkatli olun. Başkalarıyla ve kendinizle sınırlar koyun. alıntı Benzer Konular: Aşırı Aktivite Nedir? Aşırı sıcaklar Aşırı Dikkat Gerektiren Şeyler Aşırı mutluluk veren basit olaylar İnsanları Aşırı Yüceltmek Hastalıktır Paylaş Share this post on Digg Del.icio.us Technorati Twitter [Foruma üye olmadığınız sürece forum içeriğindeki bağlantıları görüntüleyemezsiniz. Foruma üye olmak için TIKLAYIN!] [Foruma üye olmadığınız sürece forum içeriğindeki bağlantıları görüntüleyemezsiniz. Foruma üye olmak için TIKLAYIN!]
	Alıntı

Şu anda bu konuyu görüntüleyen etkin kullanıcılar: 1 (0 üye ve 1 konuk)

Aşırı Uyarılmışlık (Hipervijilans)

Psikoloji alanındaki paylaşımlara ulaşabilirsiniz.