Göğüs Hastalıkları Nedir?

Göğüs Hastalıkları Bölümü Nedir?

Göğüs Hastalıkları, tıptaki adıyla Pulmonoloji, solunum sisteminin alt bölümü olan akciğerler, bronşlar (büyük havayolları) ve bronşiollerin (küçük havayolları) sağlık ve hastalıkları ile uğraşan dahili (iç hastalıkları ile ilişkili) bir tıp dalıdır. Çocuk göğüs hastalıkları uzmanları ise çocuklardaki alt solunum yolu problemleri ile ilgilenir. Göğüs Hastalığı bölümü hem erişkin hem de çocuk hastalarda tıbbi (ilaç) tedavi verebilir. Cerrahi yaklaşım gereken durumlar Göğüs Cerrahisi bölümünün ilgi alanına girer.

Göğüs Hastalıkları uzmanlığı için Amerika Birleşik Devletleri’nde İç Hastalıkları uzmanlığından sonra yan dal eğitimi gereklidir. Ülkemizde erişkin Göğüs Hastalıkları uzmanlığı için 5 yıllık bir eğitim, çocuk Göğüs Hastalıkları uzmanlığı için ise Çocuk Sağlığı ve Hastalıkları uzmanlığından sonra yan dal eğitimi gereklidir.

Göğüs Hastalıkları Uzmanları Hangi Hastalıkları Tedavi Eder?

Solunum sistemi burundan larenkse kadar “üst solunum sistemi”, larenksten, alveoller (hava kesecikleri) denilen ve akciğerin en uç noktalarında kan dolaşımı ile gaz değişiminin yapıldığı “alt solunum sistemi”nden oluşur.

Solunum işlevinde göğüs kafesi, kaburgalar arasındaki (interkostal) kaslar ve solunuma katılan (aksesuvar) kaslar rol oynar.

Göğüs Hastalıkları’nın ilgi alanına tüm alt solunum yolunun

• enfeksiyonları,
• yapısal bozuklukları,
• inflamatuvar hastalıklar,
• neoplazmlar (iyi ve kötü huylu tümörler),
• otoimmün (vücudun kendi dokusunu yabancı olarak tanıyıp reaksiyon verdiği) hastalıklar girer.

Göğüs Hastalıkları bölümünün erişkinde veya çocukta en sık tedavi ettiği hastalıklar aşağıdaki gibidir:

• Astım: Alerjen, hava kirliliği veya duman gibi tetikleyici faktörlere bağlı olarak büyük veya küçük havayollarının tıkanmasına bağlı gelişen nefes alma güçlüğü ile karakterize hastalıktır.
• Bronşiektazi: Bronşların kalıcı olarak harap olmasına bağlı kalıcı genişlemedir.
• Kronik Obstrüktif Akciğer Hastalığı (KOAH): Sıklıkla kronik sigara veya tütün içiciliğine bağlı gelişen solunum yollarının kalıcı olarak daralmasıdır.
• Bronşit: Soluk borusu (trakea) ile akciğer dokusunu birleştiren bronşların iltihaplanması sonucu gelişen bir hastalıktır.
• Amfizem: Hava keseciklerinin (alveoller) gerilmesi ve aralarındaki ince duvar yapısının yırtılması sonucu akciğer dokusunun esneme yeteneğini kaybetmesi, solunum yetmezliği gelişmesi ile karakterize bir hastalıktır.
• İnterstisyel Akciğer Hastalığı: Akciğer dokusunda görülür. Alveollerin çevresi kalınlaşmıştır. Alveol çeperinde gaz değişiminin yapılması güçleşmiştir.
• Kistik Fibroz: Ailesel (kalıtımla geçen), genellikle erkek çocuklarda klinik olarak görülen, solunum sistemi yanında sindirim, üreme sistemleriyle ter bezlerini tutan, mukus tıkaçları ile seyreden bir hastalıktır.
• Obstrüktif Uyku Apnesi: Horlama, uykuda nefes durması, gündüz uykusuzluk, sabah baş ağrısı, dikkat bozukluğu, uykudan yorgun uyanma belirtilerinin görüldüğü hastalıklar yelpazesidir.
• Akciğer Kanseri: Başta sigara ve tütün içiciliği gibi faktörler ile gelişen, genetik yatkınlığın da arka planda rol oynadığı malign (kötü huylu) akciğer hastalığıdır.
• Alerjik Rinit (Saman Nezlesi): Polenler, küfler, ev toz akarları gibi normal kişilerde bağışıklık sistemini tetiklemeyen faktörlerin hassas kişilerde bağışıklık sistemini uyarması ile ortaya çıkan hastalıktır. Şeffaf burun akıntısı ve sürekli hapşırma ile karakterizedir.
• Zatürre (Pnömoni): Akciğer dokusunda alveollerin sıvı ile dolması ile karakterize bakteriyel enfeksiyona verilen addır.
• Tüberküloz (Verem): Mycobacterium tuberculosis bakterisinin bağışıklık sistemi zayıf düşmüş kişilerde yol açtığı hava yoluyla bulaşan bir hastalıktır.
• Sigara ve tütün içiciliğine bağlı gelişen hastalıklar: Başlıcaları KOAH, bronşit, bronşiektazi, astım, akciğer kanseridir.

Göğüs Hastalıklarında Tanı İçin Hangi Yöntemler Kullanılır?

Hastalık öyküsü ve fizik muayeneye ek olarak uygulanan tanı yöntemleri direkt (gözle inceleme) ve indirekt yöntemler olarak ayrılabilir.

Direkt tanı yöntemleri

• Bronkoskopi: Sakinleştirici verilen (hafif sedatize) hastanın ağzından veya burundan ucunda kamera bulunan bir hortum (bronkoskop) sokularak solunum yolları direkt olarak incelenebilir. Bu yöntemde yapıların durumu, solunum mukozası gözlemlenir ve normal dışı yerlerden örnekler alınabilir.
• Biyopsi: Bronkoskop ile muayene sırasında kuşkulanılan ve/veya hastalık gelişmiş yerlerden/kitlelerden örnekler toplanır. Bu örnekler patoloji laboratuvarında incelenerek hastalıkla ilgili kesin tanıya yardımcı doku veya hücresel seviyede bilgiler raporlanır.
• Plevral biyopsi: Akciğer zarından parça alınarak patoloji biriminde inceleme yapılır.

İndirekt tanı yöntemleri

• Akciğer grafisi (direkt grafi): Akciğer dokusu ve kalp, göğüs kafesi gibi çevre dokular hakkında bilgi verir.
• Bilgisayarlı tomografi (BT): Akciğer dokusu (hava kesecikleri, bronş ve bronşioller) hakkında kesitsel düzeyde bilgi sağlar.
• Akciğer fonksiyon çalışmaları (pulmoner fonksiyon testler): Akciğerin solunum sırasında kapasitesi, esneme yeterliliğinin aletler aracılığıyla değerlendirilmesidir.
• Torasentez ve/veya toraks tüpü: Ateletazi (akciğer sönmesi) durumlarında sıvı örneği almak ve/veya bir miktar sıvı boşaltmak için kalın bir iğne ile kaburga kemikleri arasından girilebilir (torasentez). Bazı durumlarda kapalı dolaşımı sağlamak için tüp takılır ve akciğerin kapanan bölgesinin tekrar havalanması sağlanmış olur (toraks tüpü).
• Uyku laboratuvarı: Uyku sırasında yaşanan solunum problemlerinin tanısında yardımcıdır.

Göğüs Hastalıklarında Hangi Tedaviler Uygulanır?

Göğüs Hastalıkları dahili tıp bilimidir ve tedaviler medikal (ilaçla) düzenlenir. Bu nedenle tanı çalışmaları tamamlandıktan sonra kesin tanıya göre gerekli tedavi planları hazırlanır. Cerrahi girişim gerektiren durumlar Göğüs Cerrahisi bölümlerine devredilir.

En sık tedavi edilen hastalıklara göre tedavi yöntemleri:

• Astım: Bronşların kasılmasını önleyecek genişleticiler (bronkodilatörler), steroidler ve şiddetli hastalıkta biyolojik ajanlar kullanılır.
• KOAH: Solunum sisteminin iç yüzeyi ince tüylerle “süpürülür” ve yabancı cisimler balgam içinde solunum sisteminden uzaklaştırılır. KOAH hastalarında bu tüysü yapıların “süpürme” yeteneği kaybolmuş, akışkan olması gereken mukus yapısı tıkaç halini almıştır. Bu nedenle ortam bakterilerin çoğalmasına uygun hale gelmiştir. Sıklıkla ilk sıra tedavide oksijen, antibiyotikler ve balgam söktürücüler tercih edilir.
• Alerjik Rinit: Alerjenin tespiti için deri testleri yapılır. Tespit edilen alerjene göre kaçınma (alerjenle karşılaşmama), bağışıklık sisteminin güçlendirilmesi (immün desensitizasyon) ve ataklar için anti alerji ilaçları kullanılır.
• Zatürre, bronşit gibi bakteriyel enfeksiyonlarda ilk seçenek antibiyotiktir.

Ne Zaman Bir Göğüs Hastalıkları Uzmanına Başvurmalısınız?

Bazı belirtiler erken hastalık bulguları olabilir. Uyarıcı olması gereken erken belirtilerden öne çıkanlar:

• Nefes darlığı,
• Kuru öksürük (özellikle balgam çıkartılmayan ve uzun süren kuru öksürük olguları mutlaka Göğüs Hastalıkları uzmanı tarafından değerlendirilmelidir),
• Travma veya spontan akciğer sönmesi (göğüs ağrısı ve nefes darlığı görülebilir),
• Ani gelişen şiddetli göğüs ağrısı (akciğer embolisi olabilir),
• Sırt ve omuz ağrısı,
• Kilo kaybı,
• Halsizlik,
• İştahsızlık,
• Gece terlemesi,
• Ateş,
• Uykuda geçici solunum durması (genellikle eşleri tarafından tespit edilir),
• Kan tükürme/balgamda kan görülmesi.

Astım, Alerjik Rinit, KOAH gibi kronik hastalıkları olanlar hastalık kontrollerini düzenli yaptırmalıdır. Sigara ve tütün içicileri kalıcı akciğer doku hasarını önlemek için Göğüs Hastalıkları bölümlerindeki Sigarayı Bırakma polikliniklerinden destek almalıdır.

devadijital

𝓝𝓲𝓼𝓪𝓷𝓾𝓻 ♡ 𝓨𝓾𝓼𝓾𝓯



𝟷𝟿.𝟶𝟺.𝟸𝟻

To view links or images in signatures your post count must be 10 or greater. You currently have 0 posts.

To view links or images in signatures your post count must be 10 or greater. You currently have 0 posts.

göğüs hastalıkları hastalıkları

Akut Bronkospazm



Akut Bronkospazm Nedir?

Solunum yolları bir ağacın dalları gibi giderek incelerek akciğer dokusunun içine girer. Bu yolları çevreleyen ince kas iğcikleri, hava yollarının içini döşeyen hücreler (astar) ve “mukus” denilen her öksürükte balgam olarak atılan salgı vardır.

Akut bronkospazmda kas iğciklerinin bir araya gelerek oluşturdukları kas bantları gerilir (spazm oluşur). Bu durum hava yollarında daralma ile sonuçlanır. Bu olaya bronkospazm denir.

Hava yollarının mukozası şişer veya enflamasyon (yangı) oluşur. Mukus salgısı artar ve tıkaçlar oluşturur.

Belirtileri Nelerdir?

Hastalar en sık

• göğüste sıkışma,
• nefes darlığı,
• öksürük,
• halsizlikten şikayet eder.

Olay akut (ani) gelişir. Akut bronkospazm gelişiminde genellikle

• toz, hayvan tüyü gibi alerjenler,
• parfüm veya temizlik maddeleri gibi kimyasal kokular,
• soğuk hava,
• egzersiz,
• sigara dumanı,
• KOAH, amfizem, kronik bronşit gibi akciğer hastalıkları, rol oynar.

Kimler Risk Altındadır?

Akut bronkospazm en sık bronşiyal astım hastalarında görülür. Alerjen veya tetikleyiciler (soğuk havada egzersiz, sigara dumanı veya toza maruz kalma gibi) durumlarda aniden gelişebilir.

Kronik akciğer hastalıkları bulunan ileri yaştaki erişkinlerde enfeksiyon, sıvı alımının yetersizliğine bağlı artmış mukus tıkaçları da akut brokospazm ataklarına yol açabilir.

Ne Zaman Doktora Başvurmalıyım?

Bronkospazm günlük aktiviteleri kısıtlamaya başladığında,
Koyu kahverengi balgam varlığında,
38°C ve üzeri ateş varsa,
Nefes alıp verme sırasında göğüs ağrısı geliştiğinde,
Kanlı mukus varlığında,
Nefes darlığı geliştiğinde Göğüs Hastalıkları uzmanına başvurulmalıdır.

devadijital

𝓝𝓲𝓼𝓪𝓷𝓾𝓻 ♡ 𝓨𝓾𝓼𝓾𝓯



𝟷𝟿.𝟶𝟺.𝟸𝟻

To view links or images in signatures your post count must be 10 or greater. You currently have 0 posts.

To view links or images in signatures your post count must be 10 or greater. You currently have 0 posts.

göğüs hastalıkları hastalıkları

Astım



Astım Nedir?

Astım, akciğerlerdeki hava yollarında görülen bir hastalıktır. Bu hastalığa, solunum yollarını şişiren, darlaştıran ve tetikleyici maddelere daha duyarlı hale getiren bir enflamasyon (iltihaplanma) neden olur.

Astım Belirtileri Nelerdir?

Astım geliştiğinde

• nefes darlığı,
• hırıltılı nefes alıp verme,
• soluk alıp verme sırasında ıslık sesi (wheezing),
• göğüste sıkışma ve/veya tıkanıklık hissi,
• öksürük görülebilir.

Astım Nedenleri Nelerdir?

Astım nedenleri; kişisel, çevresel faktörler veya her ikisine birden bağlı olabilir. Astıma neden olan başlıca faktörler şunlardır:

• Ailede astım öyküsü: Astıma yatkınlıkta önemli rol oynar.
• Kimyasallar, toz veya hayvanlarla yakın ilişkili meslekler: Kuru temizlemecilik, marangozluk, veterinerlik gibi meslekler çevresel faktörlerin tetiklediği astım ataklarına yol açabilir.
• Bebeklikten itibaren (erken dönemde) alerjenlere maruziyet,
• Çocukluk çağından itibaren ağır solunum yolları enfeksiyonları geçirmek,
• Sigara ve/veya tütün dumanına uzun süreli maruziyet,
• Annenin gebelik sırasında sigara içmesi.

Astımın Tetikleyicileri Nelerdir?

Astım kronik bir hastalıktır; alevlenmeler ve sönmeler ile klinik seyir gösterir. Alevlenmelere en sık alerjenler yol açar. Bunlar

• polenler,
• ev tozu akarları,
• küf mantarı sporları,
• hamam böceği,
• hayvan türleri,
• bazı besinler (süt, yumurta, balık, buğday gibi),
• sigara dumanı,
• hava kirliliği,
• ilaçlar,
• stres ve duygusal değişikliklerdir.

Kimler Risk Altındadır?

• Çocuklar ve kadınlar astım açısından daha fazla risk altındadır. Ailede astımlı birey bulunması bu riski artırır.
• Havasız ve tahriş edici maddelerin yoğun bulunduğu ortamlar hava yolu tahrişine yol açacağı için uzun dönemde astım gelişimine yol açar.
• Alerjik astımda atakları tetikleyen alerjenlere maruziyet önemlidir. Alerjenden kaçınma temel yaklaşımdır.
• Sigara ve tütün içiciliği değiştirilebilir risk faktörleridir. Bu alışkanlıklar bıraktırılmalıdır.
• Tedaviye uyumsuzluk (düzenli ve/veya yeterli dozda ilaç kullanmama) atakların gelişimine yol açar. Hastalar bilgilendirildikten sonra tedavilerine azami özen göstermelidir.
• Besin alerjisi varlığında hasta bir alerji uzmanına yönlendirilir.
• Viral enfeksiyonlar tetikleyicidir. Bulaşıcı üst solunum yolu enfeksiyonlarına karşı korunma, düzenli beslenme ve egzersiz önemlidir.

Astım Tanısı

Astımı teşhis etmek için doktorunuz sizinle tıbbi geçmişiniz hakkında konuşmalı ve ayrıntılı bir fizik muayeneden geçmeniz gerekmektedir. Kesin tanı için bir akciğer fonksiyon testine ve belki de göğüs röntgeni gibi başka testlere ihtiyacınız olabilir. Siz veya çocuğunuz düzenli olarak nefes alma sorunları yaşıyorsanız, hiç beklemeyin ve derhal bir doktora gidin.

Astımı Tanısı Nasıl Konur?

Kişisel ve Tıbbi Geçmiş: Görüşmeniz sırasında doktorunuz belirtilerinizi ve bunlar nedenlerini anlamak için size sorular soracaktır. Bu görüşme sırasında hafızanızı tazelemeye yardımcı olması için notlar getirin. Aile geçmişiniz, aldığınız ilaçlar ve yaşam tarzınız hakkındaki soruları yanıtlamaya hazır olun. Bu sorular, mevcut tüm fiziksel sorunları içerir. Göğsünüzde nefes darlığı, hırıltılı solunum, öksürük ve gerginlik astımın göstergesi olabilir. Bu görüşmede aynı zamanda önceden geçirilen tüm hastalıklar da ele alınır. Alerji veya egzama öykünüzün olması astım riskinizi artırır. Aynı şekilde ailenizde de astım, alerji veya egzama öyküsü de astım olma riskinizi artırır. Doktorunuza astımı kötüleştirebilecek çevresel faktörlere evde veya işte maruz kalma durumundan bahsedin. Bunlara örnek olarak evcil hayvan tüyü, polen, toz akarları ve tütün dumanını verilebilir. Doktor, üşüttüğünüzde göğüs şikayetleriniz olup olmadığını da sorabilir.

Fizik Muayene: Doktorunuz astımınız olduğunu düşünürse, size fizik muayene yapacaktır. Bu muayene sırasında kulaklarınıza, gözlerinize, burnunuza, boğazınıza, cildinize, göğsünüze ve akciğerlerinize bakılır. Bu muayene, akciğer kapasitenizi ölçmek için bir akciğer fonksiyon testi içerebilir. Ayrıca akciğerlerinizin röntgenine ihtiyacınız olabilir. Bu muayene doktorunuzun sağlığınızı genel olarak gözden geçirmesine olanak tanır.

Akciğer Fonksiyon Testleri: Astım tanınızı teyit etmek için doktorunuz, akciğer fonksiyon testleri olarak bilinen bir veya daha fazla solunum testi yaptırmanızı isteyebilir. Bu testler nefes alıp vermenizi ölçer. Akciğer fonksiyon testleri genellikle solunum yollarınızı açan bronkodilatör olarak bilinen bir ilacı teneffüs etmeden önce ve sonra yapılır. Bir bronkodilatör kullanımıyla akciğer fonksiyonunuz çok iyileşirse, muhtemelen astımınız vardır. Doktorunuz ayrıca yardımcı olup olmadığını görmek için astım ilacı ile bir deneme önerebilir. Astımı teşhis etmek için kullanılan yaygın akciğer fonksiyon testleri aşağıdaki gibidir:

• Spirometri
• Tepe hava akışı
• FeNO testleri (solunan nitrik oksit)
• Provokasyon testleri

devadijital

𝓝𝓲𝓼𝓪𝓷𝓾𝓻 ♡ 𝓨𝓾𝓼𝓾𝓯



𝟷𝟿.𝟶𝟺.𝟸𝟻

To view links or images in signatures your post count must be 10 or greater. You currently have 0 posts.

To view links or images in signatures your post count must be 10 or greater. You currently have 0 posts.

göğüs hastalıkları hastalıkları

KOAH



KOAH Nedir?

Kronik Obstrüktif Akciğer Hastalığı (KOAH), tam olarak geri dönüşümlü olmayan hava akımı kısıtlanması ile karakterize bir hastalıktır. Hava akımı kısıtlanması genellikle ilerleyicidir ve akciğerin zararlı parçacıklara ve gazlara karşı anormal enflamatuar yanıtı ile ilişkilidir.

KOAH Belirtileri Nelerdir?

KOAH’da en sık görülen şikayetler; nefes darlığı, öksürük ve balgam çıkarmadır. Özellikle sigara içicileri öksürük ve balgam çıkarmaya alıştıkları için bunları belirti olarak görmez ve doktora başvurmazlar.

KOAH hastaları, günlük aktivitelerini yaşıtları kadar rahat yerine getiremezler. Nefes darlığı, aktivitelerini kısıtlar. Hastalar da bir süre sonra aktif hayata karşı isteksizleşir. Bu durum yaşam kalitesinde düşüşe ve eşlik eden hastalıkların gelişimine yol açar.

KOAH’ın önlenmesi ve ilerlemesinin engellenmesi için düzenli yürüyüş dahi olsa fiziki egzersiz yapılması oldukça önemlidir.

Kimler Risk Altındadır?

KOAH gelişiminde en önemli risk faktörü aktif sigara içiciliğidir. Diğer risk faktörleri arasında:

• Pasif sigara içiciliği,
• Hava kirliliği gibi çevresel faktörler,
• Meslek nedeniyle toz, duman ve çeşitli gazların solunması,
• Yaşanan (kapalı) ortam havasının kirli olması,
• Erkek cinsiyet (sigara içiciliğinin yaygın olması nedeniyle),
• Genetik faktörler (alfa-tripsin 1 eksikliği gibi),
• Akciğer gelişimini etkileyen faktörler (düşük doğum ağırlığı, solunum yolu enfeksiyonları gibi),
• Astım ve havayolu aşırı hassasiyeti,
• Kronik bronşit,
• Çocuklukta geçirilen ağır solunum yolu enfeksiyonları,
• Düşük sosyoekonomik durum,
• Diyete bağlı nedenler (A, C ve E vitaminlerinin eksikliği; alkol kullanımı, sayılabilir.

KOAH Tanısı Nasıl Konur?

KOAH tanısında öncelikle basit ve kolay bir inceleme olan solunum fonksiyon testi yapılır. Solunum fonksiyon testlerinde spirometri cihazı kullanılarak akciğerlerin kapasitesi ve fonksiyonel durumu incelenir. Solunum fonksiyon testinde akciğerlere alınabilen havanın hacmi ile nefes alırken oluşan hava akım hızı ölçülür. Bu değerler akciğerlerin genişleme kapasitesi (toplam kapasite) ve her nefesin alınışındaki hızı tespit eder.

KOAH hastalığının takibinde de solunum fonksiyon testleri uygulanır.

Ne Zaman Doktora Başvurmalıyım?

40 yaş üstü sigara içen veya içmiş olan ve/veya mesleki veya çevresel nedenlerden dolayı tozlu ortamlarda bulunan kişilerde kronik öksürük, balgam veya nefes darlığı şikayeti varsa bu kişilerin bir Göğüs Hastalıkları uzmanına başvurmaları gerekir.

devadijital

𝓝𝓲𝓼𝓪𝓷𝓾𝓻 ♡ 𝓨𝓾𝓼𝓾𝓯



𝟷𝟿.𝟶𝟺.𝟸𝟻

To view links or images in signatures your post count must be 10 or greater. You currently have 0 posts.

To view links or images in signatures your post count must be 10 or greater. You currently have 0 posts.